ญ

ลำดับที่  192. “ญิงปองดาย  จายปองได้”  

หมายถึง.....เป็นผู้หญิงจะแสดงกริยาชอบชายใด อย่างออกหน้าออกตาเหมือนผู้ชายไม่ได้

กำบ่าเก่าจึงว่า    “ญิงปองดาย  จายปองได้”   

การนำไปใช้       หญิงต้องระวังในเรื่องกริยามารยาท

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “กุลสตรี”

ด

ลำดับที่  193. “ดักเมื่อกินข้าว    ดักเมื่อเข้านอน”

หมายถึง.....ไม่ส่งเสียงดังระหว่างการทานอาหารหรือยามเข้านอน  

การนำไปใช้     ระวังกริยาทั้งยามกินยามนอน

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “มีสมบัติผู้ดี”

ลำดับที่  194. “ดาวอยู่ฟ้า    เลือกเอาแก่นใสใส   ปล๋าอยู่ยังไซ    เลือกเอาตั๋วกล้าๆ”

หมายถึง…..ถ้ามีโอกาสเลือก(ในสิ่งที่ถูกต้องตามทำนองคลองธรรม) ควรเลือกสิ่งดีที่สุดให้กับตนเอง

การนำไปใช้       ถ้ามีโอกาสเลือก  เช่น    การเลือกคู่ครอง   ควรเลือกคนที่ดีทั้งกาย  วาจา  ใจ

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “”

ลำดับที่ 195. “ดาบดีไว้ในฝัก    กำหล็วกมีไว้ในใจ๋”

หมายถึง.....อย่าโอ้อวดว่าตนเองฉลาด  มีความรู้ความสามารถมากกว่าผู้อื่น    

การนำไปใช้      อย่าขี้โม้โอ้อวดตน  แต่ควรแสดงความสามารถออกมาให้เป็นที่ยอมรับ

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “คมในฝัก///น้ำนิ่งไหลลึก”

ลำดับที่  196. “ดำน้ำหื้อมันหันทราย    นอนหงายหื้อมันหันฟ้า”

หมายถึง.....มุ่งมั่นตั้งใจทำด้วยความแน่วแน่จริงจัง พยายามจนกว่าจะประสบความสำเร็จ

การนำไปใช้        ทำสิ่งใดควรทำอย่างจริงจัง 

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “หมายมั่นปั้นมือ”

ลำดับที่  197. “ดีแต่กำปาก   น้ำใจ๋หากขม” 

หมายถึง....คนปากไม่ตรงกับใจ 

การนำไปใช้       ควรเป็นคนปากกับใจตรงกัน  มีสัจจะ  มีความซื่อสัตย์

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “ปากปราศัย ใจเชือดคอ///ปากหวานก้นเปรี้ยว  ”

ลำดับที่  198. “ดอกไม้บ่หอม    ไก๋สรบ่หลู้    ฝูงภมรบ่ไซร้ ”

หมายถึง.....ผู้หญิงที่มีความสวยแต่กริยามารยาทไม่งดงามเรียบร้อยผู้ชายย่อมไม่สนใจ

การนำไปใช้       เป็นผู้หญิงควรมีมารยาทที่ดีงามสมกุลสตรี

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “สวยแต่รูปจูบไม่หอม”

ลำดับที่  199. “ดอกไม้ก๋ำลังจี๋   บ่ดีตี่หื้อมันม้าน” 

หมายถึง.....สิ่งที่ต้องปล่อยให้เป็นไปตามกาลเวลา  อย่าเร่งรัดนำมาใช้ประโยชน์จะทำให้เกิดความเสียหาย               

การนำไปใช้         อย่าเร่งรัดสิ่งที่ต้องเป็นไปตามเวลา

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “สุกก่อนห่าม”

เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง  “ดอกไม้แรกผลิแย้ม  อย่าไปคลี่ให้มันช้ำ”

ลำดับที่  200. “ดำน้ำหยิกมือ”  

หมายถึง.....สมรู้ร่วมคิดกันมาก่อน วางแผนล่วงหน้ากันมาแล้ว            

การนำไปใช้      ให้ระวังตนเองอย่าให้โดนหลอกลวง

เทียบสำนวน  สุภาษิต  คำพังเพย ไทยกลาง   “สมรู้ร่วมคิด”